Witam wszystkich!
Chciałam opowiedzieć o bardzo ciekawym zwierzątku, które na pewno każdy z nas kojarzy z widzenia, może nawet z nazwy, ale niekocznie z jego ciekawego, malutkiego życia.
Ambystoma meksykańska (Ambystoma mexicanum)
To małe, uśmiechnięte zwierzątko jest endemicznym słodkowodnym gatunkiem drapieżnego płaza ogoniastego z rodziny ambystomowatych. Rodzina ta znana jest ze zjawiska neotenii, czyli możliwości rozrodu w stadium larwarnym.
Ma ciało o masywnej budowie, grzbietobrzusznie spłaszczone. Na szerokiej głowie, w jej tylnej części, znajdują się 3 pary skrzeli zewnętrznych położonych po obu stronach głowy. Kończyny są delikatne, krótkie i kruche – przednie zaopatrzone w 4, a tylne w 5 palców. Ciało zakończone jest długim, wysokim i masywnym ogonem. U form neotenicznych występuje wysoka, bocznie spłaszczona płetwa ogonowa. U gatunków albinotycznych kościec jest widoczny poprzez cienką, półprzezroczystą skórę.
Rozróżniane są dwie formy barwne:
forma żyjąca w warunkach naturalnych – ubarwienie grzbietu ciemnoszare, czarne lub brązowe, z licznymi ciemnymi, prawie czarnymi plamkami tworzące marmurkowy deseń,
forma żyjąca w warunkach sztucznych (hodowlanych) – najczęściej występują tu barwy albinotyczne, jasnoróżowe a nawet białawe, z intensywnie różowymi skrzelami.
Długość ciała dojrzałych płciowo osobników (larw) sięga 30 cm.
Jest to gatunek prowadzący nocny tryb życia. O jego drapieżności mogą świadczyć szczątkowe zęby. Odżywia się porą wieczorową i nocną polując na małe zwierzęta wodne, ale także zdarzają się akty kanibalizmu.
Trzymane w grupie mogą sobie obgryzać kończyny i końcówki płetwy ogonowej. Ale askolotle się nie załamują! Mają zdolność regeneracji utraconych części ciała: kończyn, skrzeli czy nawet fragmentów w obrębie głowy, mózgu i serca. Regeneracja przebiega w wyniku rozprzestrzeniania trzpienia komórki w danym zagrożonym obszarze. Komórki takie mnożą się i są w stanie zastąpić brakującą tkankę, są przy tym w pełni funkcjonalne. Okres regeneracji trwa do kilku miesięcy.
Niedobór jodu w jaskiniach, w których żyją, powoduje, że zdolność do rozrodu płaz ten uzyskuje w postaci larwalnej. W tej też postaci zostaje do końca życia. (taki wieczny gówniarz) Występuje u nich wyraźny dymorfizm płciowy. Gonady samca ze względu na ich nabrzmiałość są łatwo zauważalne w okresie rozrodczym. Po okresie kilkutygodniowego zimowania samiec składa spermatofor (wytwarzany przez samca u niektórych gatunków zwierząt pakiet plemników otoczonych osłonką, który przekazywany jest samicy podczas godów) na częściach roślin. W tym czasie samica zbiera go wkładając do kloaki. Kilka tygodni po zapłodnieniu samica składa galaretowaty skrzek w ilości 200–6000 jaj. Okres inkubacji zależny jest od temperatury otoczenia, najcześciej trwa ok. 3 tygodni. Młode, wyklute larwy są wielkości ok. 15-20 milimetrów i są żarłoczne. Wymagane jest częste dokarmianie. Dojrzałość płciową osiągają po roku życia.
Ambystoma meksykańska jest cennym zwierzęciem laboratoryjnym wykorzystywanym jako organizm modelowy. W wyniku podawania mu hormonu tarczycy aksolotl uzyskał zdolność przeobrażenia się w postać lądową. Badaczem, który po raz pierwszy tego dokonał (w 1917 roku) była polska uczona, biolog Laura Kaufmann. Larwy karmiła wyciągiem z tarczycy już wyrośniętych i przeobrażonych ambystom, jak również tarczycą pochodzącą z innych zwierząt.
Gatunek ten jest często spotykany w laboratoriach do badań z zakresu transplantacji, badania wad serca, a także na potrzeby endokrynologii i genetyki.
W warunkach laboratoryjnych ambystoma żyje ok. 12–15 lat. W naturze mniej, 10–12 lat.
Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych klasyfikuje gatunek Ambystoma mexicanum w czerwonej liście krytycznie zagrożonych o najwyższej kategorii ryzyka. Według ostatnich obserwacji dzikiej populacji liczebność aksolotla szacowana jest na 700 - 1200 osobników, które istnieją w sześciu różnych miejscach podmokłych jeziora Xochimilco.
Działania ochrony tego gatunku koncentrują się głównie na podniesieniu znaczenia jeziora Xochimilco poprzez edukację, inicjatywy na rzecz przywrócenia siedlisk występowania gatunku. Rozwój populacji z gatunków hodowanych w domu, laboratoriach nie jest wskazany z uwagi na zagrożenie przenoszenia różnych chorób, w tym genetycznych.
Gatunek jest pod szczególną ochroną rządu Meksyku i kontrolą Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem.
Na koniec znalezione nagranie:
